kastanje6
Yolanda Entius biografie | cv | contact | over Yol
 
In vogelvlucht
Ik ben geboren in december 1961. Van mijn eerste jaren weet ik niets meer. Ik zal in de box gezeten hebben, ik zal naar het Kaaps viooltje in de vensterbank gekeken hebben, ik zal mijn eerste woordjes hebben gezegd, mijn eerste zinnen. Ik sliep met mijn zusjes op één kamer. We speelden stoeprandje met een plastic bal, we elastiekten, we knikkerden. Mijn zus won altijd. Als haar knikkerzak te vol was, ging haar overschot naar mij, als lening, maar ik hoefde nooit terug te betalen.

Ik ging naar de kleuterschool, speelde Maria in het kerstspel, ik ging naar de lagere school. Ik was verliefd op mijn buurjongen, maar ik had verkering met een jongen uit mijn klas, Peter. Hij vroeg me mee naar zijn huis en ik durfde geen nee te zeggen. We gingen naar de dierenwinkel. Hij kocht hondenkoekjes en at ze op en hij vroeg of ik er ook een wilde. Toen durfde ik wel nee te zeggen. Bij hem thuis stonk het naar vet en honden. Zijn ouders hadden een patatzaak en toen ik weer thuis kwam maakten mijn zussen grapjes. Bij Peter doen ze alles in patatzakjes, riepen ze in koor, het geld, koffie, suiker, snoep, Brinta, alles. Ik vond dat zielig. Toen we naar Waddinxveen verhuisden vroeg Peter me ten huwelijk. Ik was zeven. Ik beloofde met hem te trouwen later, maar ik wist toen al dat ik die belofte niet na ging komen. Ik heb nooit meer iets van me laten horen. Jarenlang ben ik bang geweest dat hij me in Waddinxveen op zou komen zoeken om me aan mijn belofte te houden.

In Waddinxveen was ik bevriend met Linda, Jacqueline en Hans, en werd ik verliefd op Günthe, Peter (een andere) en meester Malestijn, en ik had verkering (voor drie weken) met Walter. We friemelden. Van een klasgenootje had ik kunstrolschaatsen gekregen (met schoen, heel bijzonder in die tijd) die haar te klein waren en met Hans gaf ik uitvoeringen op het plein. Ik kon pootje over en pootje over binnenstebuiten (zoals bij kunstschaatsen) en gevaarlijke sprongetjes. In de zandbak deed ik handstandoverslag en aan het stuur van mijn fiets bond ik een touw waardoor hij net een paard met teugels was. Ik blies papieren pijltjes door een pvc-buis, vocht met oudere jongens bij de flats, waarbij mijn middelste zus mij aanmoedigde. Samen met haar speelde ik in de bouw. We klommen in de halfaffe huizen en verzamelden oude peukjes die we aanstaken door er minutenlang een vergrootglas boven te houden. We reden op ons ‘paard’ naar de bakker in het winkelcentrum om snoep te pikken. Op school speelde ik Volendams meisje in een musical en bij het afscheid van meester Malestein schreef ik een lied voor hem op de wijs van Ik ben Gerrit en ik steel als de raven.

Vlak voor ik naar de middelbare school ging verhuisden we naar Stolwijk. Ik werd verliefd op Sjoerd, Kees, Hans (een andere), Gertus, weer op Hans (diezelfde). Dat heb ik jaren volgehouden. Ik had geen verkering. Ik was bevriend met Theo, Kees (dezelfde) en Hans (dezelfde) en met Ruth, Irene, Irma en Connie. Ik speelde de vrouw van Caligula in het toneelstuk van Camus (maar de voorstelling werd afgelast) en voor Van der Mey van geschiedenis schreef ik een scriptie over het kinderwetje van Van Houten. Ik vond het een goed stuk want het was me gelukt om heel vaardig mijn eigen woorden te gebruiken en mijn mening te onderbouwen. Ik kreeg een 8 of een 9. Ik denk dat Van der Mey ook vond dat kinderarbeid uit den boze was.

Ik ging geschiedenis studeren omdat Van der Mey de leukste leraar was, en omdat Hans (nog steeds dezelfde) had gezegd dat hij dat ook ging doen, en omdat ik dacht dat je de wereld kon verbeteren als je wist hoe zij zo geworden was. Op het Historisch Seminarium vonden we dat het tijd was voor herstory in plaats van history en we stencilden een krant die we Andere Tijden noemden. Ik maakte samenvattingen van de handboeken die ik uit mijn hoofd moest leren, maar ik versliep me voor tentamens. Ik wist niet wat ik wilde. Dat was heel gewoon in die tijd. Op de Zilverberg in Amsterdam Noord waar ik toen woonde, sprongen mensen soms uit wanhoop naar beneden, anderen namen de lift naar het café op de begane grond, weer anderen zochten een woning in de stad. Ik ook. Ik verhuisde naar de Sarphatistraat, en daarna kraakte ik met vier vriendinnen een pand op de Singel, waar ik voor het eerst van mijn leven thuis kwam.

Ik verruilde het HS voor de Toneelschool in Amsterdam en verliefde mij in anderen, maar verkeren deed ik niet. Ik leerde anderen te zijn. De vrouw van Macbeth, een van de negers van Genet, de vreemdeling van Camus, en Hilde Wangel uit Bouwmeester Sollness die droomt van hoge torens in het koninkrijk dat haar beloofd is.

In het vierde jaar speelde ik in Moderato Cantabile van Marguerite Duras. Annette Apon regisseerde en het was een mooie, maar nogal melancholieke voorstelling geworden, om niet te zeggen depressief. Op de avond voor de première, toen ik de laatste lamp in het grit hing, zei Annette dat ze een komedie wilde maken. ‘Doe dat dan,’ riep ik. ‘Dat kan ik niet,’ zuchtte zij. ‘Dan doe ik het,’ riep ik. Twee weken later vroeg ze me hoe ver ik was. Niet, ik was nergens, ik had er niet eens meer aan gedacht. Maar toen ging ik voor de bijl. Ik schreef (samen met Annette) Krokodillen in Amsterdam. Vier jaar later draaide de film in de Movies en was ik filmstér en scenarioschrijver.

Yolanda in krokodillen in Amsterdam
Krokodillen in Amsterdam. foto: Sonja Haas
In de jaren erna maakte ik mijn eigen films. In het zweet uws aanschijns (een hele leuke film, die niemand heeft gezien), Laagland (nog zo`n film, door iets meer mensen gezien) en Wintergasten. Af en toe speelde ik, bij Koos Terpstra, Ernst Braches en Mugmetdegoudentand of ik ging Terug naar Stolwijk.

Het schrijven won het, zelfs al was het voor de la. Jarenlang werkte ik aan het scenario voor Op drift, dat later De Honden zou gaan heten en nog weer later, toen de film niet van de grond kwam, een roman zou worden.

Een roman in ‘10 verhalen, 9 brieven, 1 noodkreet en 1 gedicht’ heette het in die eerste versie. De tweede versie, zonder noodkreet en gedicht, bleef bijna een jaar in de la van mijn toekomstig redacteur van Querido liggen. De titel beviel haar niet. Ze had associaties met Martin Gaus. En ook het blauwe HEMA-mapje waarin ik mijn honden bijeenhield irriteerde haar. Maar toen ze het script in de zomer van 2004 dan eindelijk ter hand nam was het raak, en werd De Honden omgedoopt tot Rakelings. In april 2005 verscheen mijn debuut dat werd bekroond met de Selexyz Debuutprijs.

Met die verkering is het ook goed gekomen. In het voorjaar van 1991 werd ik gevonden bij de Ourthe in de Ardennen (of boven een oude jenever in een Amsterdams café, daarover verschillen de meningen).

 

afficheafficheaffiche still Tjeerd Bischoff en Yolanda Entius


 

 

 


vlnr: affiches van Groeten uit Stolwijk/Laagland (Rutger Post)/Het verdriet van Garmisch Partenkirchen, en Tjeerd Bischoff en Yolanda op de Toneelschool

C.V. YOLANDA T. ENTIUS (1961)

Ik studeerde geschiedenis en volgde de toneelschool in Amsterdam.
Na mijn afstuderen speelde ik onder andere bij Koos Terpstra, Ernst Braches, Theater van het Oosten, Theatergroep Mugmetdegoudentand, en in eigen producties. Ik speelde in speelfilms en vertolkte diverse kleinere rollen in tv-producties. (o.a. de BVD, Hertenkamp enTV7). Daarnaast regisseeder ik zowel voor film als voor theater en schreef ik scenario's.

Voorjaar 2005 debuteerde ik bij Querido met de roman Rakelings, die lovend werd ontvangen en in 2006 werd bekroond met de Selexyz Debuutprijs. Daarna volgden de romans Alleen voor helden en De gelukkigen. In 2011 verscheen bij Cossee Het kabinet van de familie Staal. Het boek werd genomineerd voor de Opzij Literatuurprijs en stond op de longlist van de AKO Literatuurprijs.
P&M, waarin ik verhalen schreef bij door Peter de Kimpe gevonden voorwerpen verscheen in 2016.
Mijn huidige uitgever is Van Oorschot. In april 2017 brachten zij de roman Abdoel en Akil uit. De roman stond op de longlist van de ECI en de Libris Literatuur Prijs. In oktober 2018 verscheen het tweeluik Het verhaal van Benito Benin en dat van Fanny. Maaart 2021 zag de roman Niet ik het licht.
Vanaf eind 2017 schrijf ik literatuurrecensies voor het dagblad Trouw, en zo nu en dan een essay voor Trouw of voor De Groene Amsterdammer.
Op dit moment werk ik aan De grens.

Opleidingen en cursussen

2011-2013 HOVENIERSOPLEIDING Alkmaar
2004/5 Workshop SCHRIJVEN VOOR NIEUWE MEDIA
1998 Workshop SCENARIO door Sources
1982-1986 TONEELSCHOOL Amsterdam
1979-1982 GESCHIEDENIS UvA (niet afgerond)
1973-1979 VWO

Schrijven

2021 NIET IK Van Oorschot (roman)
2020 GEEN FANTASIE Van Oorschot (verhaal in bundel VO)
2019 DE RADDRAAIERS (non-ficite)
2018 HET VERHAAL VAN B B edv F. Van Oorschot (tweeluik)
2017 ABDOEL EN AKIL Van Oorschot (roman)
2016 P&M Uitgeverij De buitenkant (verhalen)
2011 DE GELUKKIGEN (scenario)
2011 HET KABINET VAN DE FAMILIE STAAL Cossee (roman)
2009 DE GELUKKIGEN Querido (roman)
2008 HALVERWEGE HALFWEG (mp3 luisterverhaal)
2006 ALLEEN VOOR HELDEN Querido (roman)
2006 PROPRIETE PRIVEE (in de bundel Thuis) Atlas (verhaal)
2006 EEN LAATBLOEIER THoB (verhaal in bundell)
2005 HET ARCHIEF in opdracht van Carla Mulder (toneel)
2005 RAKELINGS Querido Selexyz debuutprijs 2006 (roman)
2004 MEIDENWORKSHOP (docentschap)
1998 TWAALF VERHALEN OVER PAPIER De raddraaier (novelle)
1998 TRASH voor SOURCES II, MEDIA. (scenario)
1996 DENKBEELDEN Amsterdamse raad voor de kunst (toneel)
1995 ZUS OF ZO 12 steden 13 ongelukken VARA (scenario)
1995 WINTERGASTEN tv-film voor VPRO's Lolamoviola (scenario)
1995 TERUG NAAR STOLWIJK met Tjeerd Bischoff (toneel)
1994 LAAGLAND speelfilm, Rolf Orthel/VPRO (scenario)
1993 TWEEDE KEUS voor Een galerij van de NOS (scenario)
1993 IN HET ZWEET UWS AANSCHIJNS, AHK (scenario)
1992 HOEVEEL STRIPPEN NAAR CALCUTTA? IKON (scenario)
1991 DE VIERDE WAND De foto als theater (verhaal)
1990 OREN VAN JE KOP vier afleveringen KRO (scenario)
1990 GROETEN UIT STOLWIJK met Teerd Bischoff (toneel)
1989 KROKODILLEN IN AMSTERDAM speelfilm, regie: Annette Apon producent: Rolf Orthel/NOS (scenario)

Regie

2006 SOEP lunchvoorstelling van Mirjam Sternheim en Karla Wieringa (toneel)
1996 WINTERGASTEN tv-film voor VPRO's "Lolamoviola". (korte film)
1995 LAAGLAND speelfilm, producent: Rolf Orthel/VPRO (speelfilm)
1993 IN HET ZWEET UWS AANSCHIJNS korte film, producent: AHK (korte film)
1988 GEWOON EEN DAME productie: Mimeschool (toneel)
1987 OP DE BODEM VAN DE WERELD IS GEEN TIJD VOOR VRAGEN productie: Shaffy (toneel)
1986 PREDIKER (naar het gelijknamige bijbelboek) eigen productie in samenwerking met Tjeerd Bischoff (toneel)

Spel

2014 FENIKS van Karlijn Kistemaker, productie AHK (toneel)
2010 EEN VROUW OM WIE monoloog uit De gelukkien (toneel)
2000 HET VERDRIET VAN GARMISCH PARTENKIRCHEN (Houtappels) regie: Jenniffer Drabbe, productie: Bellevue (toneel)
1997 RUIMTE (Hans Aarsman) productie: Mugmetdegoudentand (toneel)
1996 HOEVEEL STRIPPEN NAAR CALCUTTA? Bewerking van de gelijknamige tv-film van de IKON (toneel)
1995 TERUG NAAR STOLWIJK eigen productie in samenwerking met Tjeerd Bischoff (toneel)
1994 LAAGLAND speelfilm. producent: Rolf Orthel/VPRO (speelfilm)
1993 DE MIRACULEUZE COME-BACK VAN MEA L. LOHMAN regie: Porgi Franssen, productie: Mugmetdegoudentand (toneel)
1992 M VERSUS M regie: Jose Alders, produktie: Mugmetdegoudentand (spel)
1992 DE DWERGEN (Pinter) regie: Jaap ten Holt, productie: De Brakke Grond (toneel)
1991 DE PLAATSBEKLEDER (Hochhut) regie: Harrie Hageman, productie: Wereldpremières (toneel)
1991 GRIMM (Terpstra) regie: Koos Terpstra, productie: Bellevue (toneel)
1990 KROKODILLEN IN AMSTERDAM speelfilm. regie: Annette Apon, producent: Rolf Orthel/NOS. (speelfilm)
1990 SCENES OVER WERK EN LIEFDE regie: Ernst Braches, productie: De Toneelschuur (toneel)
1990 RUITERS NAAR ZEE (Synge) regie: Annette Apon, productie: Theater van het Oosten (toneel)
1989 LIEFDE DRAAGT JOUW NAAM regie: Koos Terpstra, productie: De Toneelschuur. (toneel)
1998 GROETEN UIT STOLWIJK eigen productie in samenwerking met Tjeerd Bischoff (toneel)
1988 REIS ZONDER EINDE regie: Annette Apon. (speelfilm)
1987 NACHTSCHADE regie: Carla Vlutters, productie: De Balie (toneel)

Overig

Ik heb een rijbewijs en een typediploma. Ik heb op een advocatenkantoor gewerkt en de cursus juridisch secretaresse gevolgd en succesvol afgerond.
Ik houd regelmatig lezingen in het land en help anderen met hun teksten.
Op oproepbasis beman ik de receptie van het IISG (Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis) en die van Het Spinhuis waar zich het Meerensinstituut bevindt en het Huygens ING.


 


Contact

ja, da's leuk

Voor boekingen ga naar de Schrijverscentrale